Kerk
We willen u graag iets vertellen over Tjamsweer en over dit kerkgebouw
Plaats Tjamsweer
De plaats Tjamsweer ontstond waarschijnlijk als wierdedorp op een kwelderwal, rond 400-600 na Chr. In en rond Tjamsweer liggen ten minste vijf wierden, waarvan de meeste inmiddels niet meer bewoond zijn. De plaats wordt in de 13e eeuw genoemd als ‘Thiamerswerve’ (werf/wierde van ene ‘Thiamer’). Rond de 13e eeuw vormde het een kerspel, dat samen met dat van Opwierde, Solwerd en Jukwerd een deel van het grondgebied van het huidige Appingedam omvatte. In de 15e eeuw verplaatste de bebouwing zich naar het zuiden rond het Damsterdiep, waar het dorp zich vervolgens verder ontwikkelde. Bij de kerk verrezen alleen een pastorie, een armenhuis (1873, neoclassicistisch) en een school.
Kerkgebouw
Graag vertellen we u iets over dit gebouw
De kerk is gebouwd in 1538.
In 1536 was het eerdere kerkgebouw in brand gestoken door de Gelderse troepen.
De funderingen stammen uit de 11e eeuw.
Het gebouw bestaat uit 5 traveeën en een koor dat sluit met 3 zijden van een zeshoek, met een half ingebouwde toren aan de westzijde.
Aan de herbouw herinnert een in het Latijns gestelde gedenksteen boven de gedichte zuidingang.
Vrijelijk vertaald: in het jaar 1538, ten tijde van Unico Ripperda, is deze Godsstede gesticht.
Links het wapen van familie Ripperda, rechts familie Ukena.
De toren
Gebouwd in de periode 1748-1777
Op de ongelede onderbouw van 34m staat een houten opbouw van 17m, bestaande uit een gesloten onderbouw, een grote en een kleine lantaarn; beide met een loodgedekt koepeldak.
De toren is in 2006 gerestaureerd.
Het uurwerk
Klok
De klok is gegoten door F. Hemony in 1678 en is hergoten door J. van Bergen (Midwolda) in 1952.
Opschrift:
Soli Deo Gloria
Tot Godes eer roep ik Tjamsweer
Nok van de toren
Op de nok van de toren het torenkruis met een vergulde vaan in de vorm van een bazuinengel (2,75 m).
Nok van het koor
Op de nok van het koor het wapen van de familie Ripperda.
Het interieur is uit 1866
Herenbank
Het wapenschild aan de zuidkant is van het geslacht Ripperda, aan de noordkant van de familie Alberda.
Familie Alberda
Familie Ripperda
Kansel
De avondmaalstafel is van vóór 1860.
Gietijzeren ornamenten zijn aangebracht op de panelen van de preekstoelkuip, de zijschotten van de banken en de balusters van het gietijzeren doophek.
Doopvont
Het eikenhouten doopvont met marmeren schaal, gemaakt door beeldhouwer Piek in Groningen.
Het Koor
Het bovenste deel van de koorafsluiting is in 1883 geplaatst
Daarin bevinden zich twee neogotische ramen, ingedeeld in de vorm van een Latijns kruis.
Tussen deze twee ramen is een zonnesymbool aangebracht.
Het koor is voorzien van 3 blindnissen met segmentbogen, met daarboven 3 ramen die gelijk zijn aan de ramen in het schip.
De gewelven zijn aan het begin van de 17e eeuw uitgebroken.
De huidige balken met sleutelstukken hebben een 17e eeuwse blauwe kleur.
De noord- en de zuidwand van het schip zijn voorzien van 2×4 dubbele korfbogen.
Ramen
In de kerk bevinden zich 12 ramen met eveneens de indeling van een Latijns kruis.
Het aantal 12 is te associëren met het aantal leerlingen van Jezus.
Het 12e raam is dicht: Judas?
Orgel
De orgelgalerij en het eerste orgel zijn gebouwd door Van Oeckelen in 1843. (Dit orgel staat sinds 1882 in de Hervormde kerk te Diever.)
In 1880 werd het vervangen door het huidige orgel, gebouwd door P. Van Oeckelen en Zn. Het telt 1 klavier, 13 registers. Het werd aangeboden door de jonker Alberda van Ekenstein en zijn echtgenote.
In de noord-, oost- en zuidmuur zijn littekens te zien van de consoles, van waaruit de gewelfribben waren aangezet.
Onder het orgel, aan de zuidzijde, is een nis waarin vroeger een kannetje met doopolie stond en andere benodigdheden die werden gebruikt bij de doop.
In de noordwand van het koor is een sacramentshuisje waarin enkele archeologische vondsten, o.a. een bronzen ‘corpus Christi’.
Tot voor kort waren we van mening dat de kerk geen naam of patroon heeft, maar volgens sommige bronnen zou de beschermheilige van onze kerk Sint Sebastianus zijn. Deze naam wordt echter niet gehanteerd.
In de jaren 1966-1977 werd het kerkgebouw terughoudend gerestaureerd.
Restauratie 2013-2014
De meest recente restauratie dateert uit 2013-2014, waarbij ook aardbevingsschade is hersteld. Tijdens de werkzaamheden werd in de oostelijke muur een deel van een ‘piscina’ ontdekt; van dit vroegere wasbekken is de afvoer bewaard gebleven. Het nieuwe stucwerk is zó aangebracht, dat dit zichtbaar is gebleven.
Aan de zuid-oost-zijde op de begraafplaats is de neo-gotieke grafkelder van de familie Alberda van Ekenstein in 1883 gebouwd.
Deze is in oktober 2013 gerestaureerd.